Description
(ارسال به تمام نقاط کشور)
️نوشتار حاضر مقدمهای برای یادگیری صحیح الفبا و همچنین نحوه درست نوشتن و تلفظ صحیح آن میباشد.
آموزش الفبای کُردی کرمانجی؛ نگارش آرامی
نویسنده: مهدی جعفرزاده
ناشر: بیژن یورد
قیمت: 20 هزارتومان
……………………………………………………………………..
قالبی کهن که همزاد نو خسروانی های دیروز و همسان «هایکو» های امروز ژاپن است. ترانه های سه مصراعی را « سه خشتی» می نامند.
ترانه های سه مصراعی کردهای خراسان، قصه ی زلال زندگی و عشق و امیدهاست. روایت بلند نامرادی ها و غم قرون نشسته بر دل و دیده ی این مردم است.
سه خشتی خرمنی از رویاهای مردمی پاک و ایلیاتی است که هنوز عطر گندمزارها را در بیکران باور و در پهندشت دل بی حصارش به یادگار دارد.
در سه خشتی کردهای خراسان میهن دوستی و فداکاری و دلدادگی به یار و دیار، موج می زند.
این مردم تمام عشق های پرشکوهشان را در قالب
ترانه های سه مصراعی از حنجره ی غریب بخشی ها، چوپانان و لولوچی ها پرواز داده اند. خوانده اند و گریسته اند و لبخند زده اند اما عشق و زندگی را عزیز داشته اند
.
بریده ای از کتاب
.
آسمان بی مرز است
شاعر: دکتر اسماعیل حسین پور
ناشر: جهانی
قیمت: 20 هزارتومان
……………………………………………………………………..
ئەڤ پرتووک ئاگاهدارییێن رند لبارا ئێل و تۆپەرێن کوردێن خۆراسانێ ددە
.
این کتاب اطلاعات خوبی از ایلات و طوایف کردهای خراسان می دهد
.
بررسی و شناخت ایلات و طوایف کرد در خراسان
نویسنده: دکتر علی رحمتی
ناشر: بیژن یورد
قیمت: ۴۵ هزار تومان
……………………………………………………………………..
️تشتانۆک های کرمانجی یا بهتر بگوییم سخنان پر رمز و رازی که گرمابخش محفل زندگی نیاکانمان بود، همان گنجینههای بیهمتا و بینظیری هستند که پیشینهای به بلندای تاریخ داشته اما در کمال ناباوری در صندوقچه اسرار نیاکانمان محبوس و به دست فراموشی سپرده شده و کمتر کسی سراغی از آنها میگیرد. ️
.
چیستانهای مطرحشده در این مجموعه، مربوط به کُردزبانهای شمال خراسان بوده و گردآورنده در مدت نزدیک به دو دهه آنها را جمع آوری کرده است.
.
تشتانۆک
گردآورنده: علی فروزش
ناشر: بیژن یورد
قیمت: ۲۰ هزار تومان
هادی نادری (رامیار) هەست و هەڵبەست و دلنڤیسێن خوە ب مژارێن: ئەڤین، رێزداریا مەزنان، وەلات، پاراستنا رەسم و رێجان، جەفەرقولی زەنگلی، کۆچا کوردێن خوراسانێ، و گرینگتر ژ گشتان (پاراستنا زمانێ داییکی کوردیا کورمانجی) بەرهەڤ کرییە و ل کتاوەک ب ناڤێ (ژ وانێ تا قوچانێ) وەشاندییە. .
هادی نادری (رامیار) دلنوشتهها، احساسات و اشعار خویش را با موضوعات عشق، احترام به بزرگترها، وطن، حفظ آیین و رسوم، جعفرقلی زنگلی، کوچ کردها به خراسان و مهمتر از همه (دغدغههای حفظ زبان مادری خویش یعنی کردی کرمانجی) را در قالبهای سهخشتی، دوبیتی، رباعی، غزل، قصیده و لو در این مجموعه با رسم الخط کردی آرامی به همراه ترجمه فارسی اشعار، توسط انتشارات بیژن یورد به چاپ رسانده است.
.
ژ وانێ تا قوچانێ (از وان تا قوچان)
شاعر: هادی نادری (رامیار)
ناشر: بیژن یورد
قیمت: ۲۰ هزار تومان
کردهای کرمانج علاوه بر شمال خراسان در ترکیه، سوریه، عراق، شمال غربی، ایران، ارمنستان، ترکمنستان و … سکونت دارند. ترانه ها در بین هر قومی، مردم سروده هایی هستند که سراینده مشخصی ندارند. ترانه های کردی شمال خراسان نیز مانند ترانه های سایر اقوام از زلالی، پاکی و صمیمیت خاصی برخوردارند.
عشق، امید، آرزو، غربت و جدایی موضوع مشترک ترانه های کردی شمال خراسان با سایر ترانه ها است
علاوه بر موضوعات فوق، میهن دوستی، دلبستگی به طبیعت، وجود برخی باورها و پندارهای دینی و غیر دینی موضوع این ترانه ها است.
ترانه های کردی خراسان دارای قالبی متفاوت با دیگر ترانه هاست.
سه مصراعی بودن این ترانه ها شباهت آنها را به «نوخسروانی»ها و «هایکوهای » ژاپنی بیشتر کرده است. وزن ترانه های مذکور هجایی (عددی) است که برابری تعداد هجاها در آن مورد نظر است و بلندی و کوتاهی هجاها در آن رعایت نمی شود که از اختصاصات شعر پیش از اسلام است.
.
بریده ای از کتاب
.
حسین پور که خود کردزبان و همچون بیشتر بزرگان کرد از کودکی زندگی ایلاتی را تجربه کرده است و در میان ایلات خراسان احساس ناب شاعران و لولوچی ها را از نزدیک لمس نموده در این کتاب اطلاعات ارزشمندی از ترانه های کردی خراسان، آرایه های ادبی این ترانه ها و فلسفه پیدایش تاریخی هریک از آن ها به خواننده می دهد
.
دیار و دوتار
نویسنده: دکتر اسماعیل حسین پور
ناشر: عمو علوی
قیمت: ۳۵ هزار تومان
در دوران کودکی ام بخشی ها و عاشقهای اوغاز آهنگ کوراوغلی را اجرا میکردند و من با این نام بزرگ شدم تا در سال ۱۳۳۹ وقتی همراە کوچ در مراوەتپە بودم، شبی مهمان قانات ملامهدی ترکمن بودم.
این خان ترکمن برای اولین بار بە من گفت کە کوراغلی کرد بودە و بسیار در موردش سخن گفت.
در این مورد خواندم و تحقیق کردم تا سال ۱۳۷۰ کە آقای خانلرخان قراچورلو کتابهای قدیمی و خطی اش را بە من نشان داد کە در آنها از کرد بودن کوراوغلی نوشتە بودند.
آنچە کە از پانصد سال پیش و از قیام کوراوغلی در کوەهای آرارات و سهند و سبلان بە ما رسیدە، توسط عاشقها و بخشی های ترک و کرد بودە کە باید سپاسگزارشان باشیم.
.
کتاب را با تمام جانم تقدیم کردم بە #کولبران زحمتکش و مظلوم#کردستان کە در برف و سرما و یخبندان، یا هدف گلولە میشوند و کوەهای سربەفلک کشیدە را از خونشان رنگین میکنند، یا در سرما یخ میزنند.
از آنجا کە هیچ کاری از دست من برایشان بر نمی آید، تنها خواستم من هم بە نوبە خودم نامی از آنها بیاورم کە بنی آدم اعضای یک پیکرند.
همراە این کتاب یک سی دی از آهنگهای بسیار اصیل و قدیمی بخشی ها و عاشقهای کرمانج از آرشیو موسیقی ام ضمیمە کردەام کە می توانید بشنوید و لذت ببرید.
آهنگ های سی دی شامل دوتار و آواز استاد سلطانرضا ولی نژاد
کمانچە استاد ولی رحیمی و سرنای استاد علی اکبر بهاری
و دیگر هنرمندان کرمانج میباشد.
.
به نقل از استاد کلیم الله توحدی
.
کورداوغلی یا کوراوغلی؟ حماسه آفرین آرارات
نویسنده: کلیم الله توحدی(کانیمال)
ناشر: آوای رعنا
قیمت: ۴۰ هزار تومان
…………………………………………………………………..
پوشاک زنان و مردان کردهای خراسان، در رنگ ها و طرح های زیبا و دلپذیر گرچه در شکل و هیبت اصلی یکسان می نماید، اما وقتی در جزئیات آن دقیق شویم، خواهیم دید که تفاوت هایی با یکدیگر دارند. این تفاوت ها زمانی نمود می باید که بتوانیم پوشاک طوایف مختلف را به صورت جداگانه بررسی کرده و سپس آنها را با یکدیگر مقایسه نماییم
در این کتاب سعی شده است ضمن معرفی و توصیف پوشاک و زیور آلات زنان و پوشش مردان طوایف کوچ رو کرمانج و چندین طايفه اسکان یافته، از نظر رنگ، طرح، نوع پارچه، اندازه، تزئینات و شکل استفاده از آنها در مراسم غم و شادی، به بررسی تأثیر پذیری ها و تفاوت ها و شباهت های پوشاک و زیورآلات هر طایفه با طایفه دیگر نیز پرداخته شود.
از آنجا که این مردمان امروزه دیگر قادر به حفظ این سنت فرهنگی نیستند و به پوشش معمول جامعه روی آورده اند، بررسی پوشاک و زیورآلات زنان و پوشش مردان این قوم می تواند گامی مؤثر در مسیر شناخت و حفظ این سنت باشد. .
بریده ای از کتاب
.
پوشاک و زیورآلات عشایر کرمانج خراسان
نویسنده: سارا وطن دوست
ناشر: عمو علوی
قیمت: ۴۵ هزارتومان
…………………………………………………………………..
هدف از تالیف این کتاب سه چیز بوده است: که اولین و مهمترین آن اصالت کردی و ایرانی بودن ایل شادلو است، که اخیرا بعضی بر آن شدند، که آن را غیر کرد بدانند. دومین هدف اشاره مفصل به تاریخ ایل شادلو، از هنگام استقرار در خراسان تا اواخر دوره قاجار است. سومین هدف نگاهی نو به ماجرای قیام محمدتقی خان پسیان، فرار کمونیستهای لشکر مشهد و تاريخ تأسيس محیط زیست و شکاربانی در ایران است.
کردهای ایل شادلو با وابستگی تمام به فرهنگ کردی خود، در تمامی صحنه ها خدمتگذار صدیق ملت و وطنشان ایران، بوده و توانسته اند با توجه به شایستگی، فرهنگ دیرین خود را تا امروز حفظ کنند. .
.
ایل من شادی
نویسنده: دکتر امان الله شادلو
ناشر: بیژن یورد
قیمت: ۲۵ هزار تومان
مجموعهی سهخشتیهای کُردی علیرضا سپاهی لایین، با نام «سێ دلوپ»، از سوی انتشارات مادیار منتشر شد.
سهدلوپ، دربرگیرندهی ۱۰۰۰ سهخشتی کُردی است با رسمالخط آرامی و ترجمهی فارسی، و گواهی بر زندگی سیال و مؤثر قالب سهخشتی در میان کُردهای امروز خراسان. سهدلوپ، گزارش مکتوبی از توان و ظرفیت سهخشتی در روزگار ماست. هیچ مضمونی از تیررس این شعر کوتاه دور نمیماند و سراینده امیدوار است، خوانندهی جدی و پیگیر، این مدعا را در لابهلای سطور کوتاه این قالب شعری شگفت، در مضامین بلند و ظریف و در صدها مفهوم متفاوت و سوژهی مختلف این کتاب، جاری و جالب بیابد.
️سێ دلوپ، مجموعهی سهقطرهایِ بارانی است که شاید بتواند بر زخمهای غربت مردم، بر خلوت عاشقانهی دلهای شکسته و بر جادههای روشن فردا ببارد و خوانندگان و هنرمندان کُرد را به سرچشمهای از شعرهای تازه و عمیق و اثرگذار، راهنمایی کند.
.
تازه های نشر
سێدلۆپ
شاعر: علیرضا سپاهی لایین
ناشر: مادیار
قیمت: ۵۰ هزار تومان
مجموعهی دوبیتیهای کُردی علیرضا سپاهی لایین با نام «مینامال» از سوی انتشارات مادیار منتشر شد
دوبیتی (دومالک)، قالبی قدیمی است که هموطنان کُرد، به دلیل ظرافت و ظرفیت خاص حسی و عاطفی، دلبستگی عمیق و دیرین بدان دارند.
استعداد قالب دوبیتی، برای بیان رنجها و عشقهای مردم، همیشه به شاعران انگیزه و الهام بخشیده است تا دوبیتی بسرایند. همین حس و انگیزه، در دو دههی اخیر، سپاهی لایین را نیز به تمرین و تمرکز بر سرایش دوبیتی و چاپ کتابی خاص این قالب در زبان مادریاش کُردی، متوجه و متقاعد کرده و «مینامال»، حاصل همین ملاحظه و معنی است؛ عنوانی با معنی فارسی «همچون خانه» که علاوه بر تناسبش با قالب شعری «دومالک»، کنایهای از فضای عاشقانه و صمیمی و دلنشین خانههای کُردزبانان است.
مجموعهی مینامال، با رسمالخط آرامی و ترجمهی فارسی، با ۳۳۰ قطعه دوبیتیاش، میتواند لحظات دلپذیری را برای خوانندگانش به ارمغان آورد.
.
تازه های نشر
مینامال
شاعر: علیرضا سپاهی لایین
ناشر: مادیار
قیمت: ۲۵ هزار تومان
مجموعهی چارۆکهای کُردی علیرضا سپاهی لایین با نام «دوچار» از سوی انتشارات مادیار منتشر شد.
چارۆک، یکی از قالبهای زیبا و کارآمد کردی خراسان است که از دیرباز، هموطنان کُرد این خطه، از آن به عنوان بازویی توانا در جهت گرم و گیرا کردن ترانههای بکر خود، بهره گرفتهاند.
این قالب، ظرفیت بیان عاطفی دوبیتی (دومالک) و زبان فلسفی رباعی (چارین) را توامان دارد و به شاعر، این امکان را میدهد که همزمان شعری بسرایند مشتمل بر عواطف سیال دوبیتی و اندیشههای عمیق رباعی.
همین ظرفیت و زمینه، در سالهای اخیر، به شاعران کرد خراسان و از جمله سپاهی لایین انگیزه بخشیدهاست تا نگذارند این قالب بوی کهنگی بگیرد و از ذهن و زبان مردم دور بماند.
مجموعهی دوچار، با رسمالخط آرامی و ترجمهی فارسی، با ۳۰۰ قطعه چارۆکاش، علاوه بر کردها، میتواند شاعران پارسیسرای ایران را نیز با ظرف تازهای از قالبهای کارساز کهن آشنا کند
.
تازه های نشر
دوچار
شاعر: علیرضا سپاهی لایین
ناشر: مادیار
قیمت: ۲۵ هزار تومان
.
رمان کردی از سال 1935 میلادی و با عربه شمو در ارمنستان شروع شد که به کرمانجی منتشر نمود.
در بین شاخه های مختلف کردی مانند کرمانجی، سورانی، زازاکی، هورامی، کلهری/فیلی و لکی، کرمانجی در حوزه ادبیات توانسته است بیشتر نمود پیدا کند و از جمله در حوزه رمان بیشترین آثار را به خود اختصاص داده است اما در مقایسه با رمان ادبیات های مطرح دنیا مانند فرانسه حرفی برای گفتن ندارد. در فرانسه به طور متوسط هر سال 700 رمان جدید وارد حوزه کتاب می شوند!
نویسنده این اثر جان دوست متولد سال 1965 میلادی از شهر کوبانی واقع در سوریه است. او در سال 1988 در دانشگاه حلب رشته زیست شناسی خواند اما تمام نکرد. در ده سالگی به عربی و در پانزده سالگی به کردی نوشت. نویسنده ای بسیار پر کار است و از سال 2000 در آلمان زندگی می کند.
چهار رمان به کردی کرمانجی و دو رمان به عربی نوشته است. اشعار وی به عربی و کردی بارها برنده جوایز متعدد شده اند. رمان های وی از کردی به فارسی ترجمه شده اند و رمان حاضر نیز یکی از آنهاست
.
به نقل از على پاک سرشت
.
میرنامه
نویسنده: جان دوست
ترجمه: طاهرآگور
ناشر: عمو علوی
قیمت: ۴۰ هزارتومان
بیان مختصات جغرافیایی قریب به یک هزار روستا، شهر و شهرستان از دیدگاه های تاریخی جغرافیایی (طول، عرض، ارتفاع) و ترکیب قومیتی ساکنین و زبان ها و لهجه های اهالی پرداخته است و چنین کار سترگی بدون تردید در کمتر نقطه ای از میهن عزیزمان دیده شده است که محققی تا این حد دقیق و موشکافانه به این گونه مباحث با اتکا به تحقیقات در منابع و بویژه پژوهش میدانی بپردازد، به نحوی که نام ایل، طایفه و تیره های مختلف قومیت را جستجو نموده و آنگاه نام اولین دسته از قومیتهای ساکن در منطقه را آورده و سپس ترکیب فعلی اقوام کل را مشخص نموده است و در مقاطع سالهای ۱۲۹۶ قمری تا سال ۱۳۹۰ شمسی جمعیت نفوس انسانی را بیان داشته است و در خصوص احشام نیز این موضوع رعایت گردیده است که در نوع خود بی نظیر است و بدون تردید با صرف وقت و شکیبایی بسیار حاصل شده است
جستجوی نام های قدیمی اماکن و سکونتگاه ها و شهرها و روستاها نیز کاری بس زیبا و زمان بر میباشد که نویسنده به خوبی آنرا بیان داشته است.
پرداخت مالیات در عصر ناصری و دوران مشروطیت از سوی مردم نیز در این مجموعه به خوبی بیان شده است. نظیر این نوع برداشت از مطالعات میدانی کمتر به چشم می خورد
یکی از زیباترین کارها در این مجموعه برشمردن نام های خانوادگی مختلف ساکنین هر روستا و شهر می باشد که این مهم نیز در تحقیقات مشابه دیده نشده است و می تواند راهگشای بسیاری از محققین علوم انسانی در آینده باشدبه نقل از دکتر محمد حسین انصاری مود
.
فرهنگ قومی و جغرافیایی
شهرها و آبادی های خراسان شمالی
نویسنده: دکتر علی رحمتی
ناشر: بیژن یورد
قیمت: ۶۰ هزارتومان
……………………………………………………………………..
جعفرقلی زنگلی از ایل کرد زنگلانلو بوده که در زمان فتحعلی شاه قاجار می زیسته است، او در یک خانواده ساده روستایی در قلعه دژ مانند گوگان در دره عمارت در شمال شرقی قوچان دیده به جهان گشوده. جعفرقلی در جای ویژه ای تحصیل نکرده تا مدارج کمال را به ترتیب طی نماید، بلکه در نوجوانی دچار حالت اشراق شده و به ظاهر عاشق زیبارویی به نام ملواری گشته و سپس به دنبال آن همچو مجنون آواره کوه و بیابان گردیده.
به بیشتر کشورهای آسیایی از جمله هندوستان، افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، آذربایجان، عراق، عربستان، سوریه، مصر سفر کرده است.
او نه تنها یک شاعر بلکه عارف، جهانگرد، مورخ، موسیقیدان، حافظ و مفسر قرآن بوده.
از بیشتر اشعار او می توان بهترین مینیاتورها و فیلم ها ساخت و به نمایش گذاشت
جعفرقلی هرگز از خدا مال دنیا را طلب نکرده و غیره از توبره و دوتارش چیزی از مال دنیا به همراه نداشته است…
به نقل از استاد کلیم الله توحدی
.
دیوان عرفانی جعفرقلی زنگلی
نویسنده، محقق و مترجم: کلیم الله توحدی(کانیمال)
ناشر: واسع
قیمت: ۷۵ هزارتومان
……………………………………………………………………..
چشمه سار همیشه بیدار شیلان که شاهد سال ها رشد و بالندگی مردم این دیار از خراسان بوده راوی وقایع تلخ و شیرین سال های نه چندان دور است
شیلان حکایت از عشق مادری دارد که کودکش را به دندان میکشد تا او را از آب و گل درآورد و درست زمانی که باید در سایه سار فرزند آرام بگیرد، طوفانِ حوادث فرزند را به راه دیگری می کشاند.
شیلان حکایت از آیین زندگی روستایی دارد، آنگاه که چنین آیینی پنجه بر گلوی دختر جوانی می اندازد و تا سر حد خفقان می فشارد و کور سویی از امید او را به راه دیگری می برد و با گرمای نگاه چوپانِ جوان عشقی در دلش جوانه میزند
شیلان حکایت از جنگی دارد که به ناگاه چون بختک برسینه ی خراسان می نشیند و جوانی شجاع که سینه ی مردی شیطان صفت را با گلوله ای میدرد و خود را رنجور و زخم خورده از داغ عشقی بی سرانجام به کوه و دشت می کشاند.
آری رمان شیلان روایت دیگری از عشق، کوه و حماسه دارد
.
شیلان
نویسنده: شیرین بیدگی
ناشر: بیژن یورد
قیمت: ۴۰ هزار تومان
……………………………………………………………………..
با نگاهی عمیق به فرهنگ و تاریخ خراسان شمالی به وضوح می توان یافت که کمتر اقدام فرهنگی، آئینی و اجتماعی در این منطقه است که با موسیتی آمیخته نشده باشد. نیایش، کار، شادی، غم، درمان، انسان و طبیعت، پرورش کودک، ورزش و دیگر امور همگی با زنجیره ای از تصاویر آوایی به هم متصل شده و بخش عظیمی از هویت فرهنگی استان را ساخته اند. چنان که از دیرباز این عظمت فرهنگی مورد توجه جهانیان بوده و با تلاش متعهدانه متولیان داخلی، این میراث به ثبت جهانی در یونسکو رسیده است
این کتاب شامل دو فصل است
فصل اول کتاب یعنی «موسیقی خراسان شمالی» درباره ویژگی های تاریخی اقوام، تغییرات فرهنگی و قومی، انواع موسیقی، سازشناسی و دیگر موضوعات می باشد و چکیده سالها تلاش پژوهشگر محترم جناب آقای هوشنگ جاوید است که در اختیار واحد موسیقی این حوزه قرار داده اند.
فصل دوم نیز با عنوان «هنر بخشی ها در نگاهی دیگر» به بررسی آداب و رسوم فرهنگی- اجتماعی بخشی ها در گذر زمان می پردازد که مطالعه آن برای علاقمندان به فرهنگ و هنر این خطه از ایران اسلامی جذاب و برای اهالی موسیقی مفید واقع خواهد شد.
واحد موسیقی حوزه هنری خراسان شمالی
با توجه به ماهیت اصلی آوازهای «لو» که توسط دهقانان کُرد به اجرا در می آمده، در می یابیم که آواز کهن موسوم در بین کُردهای خراسان «هی له لو شوان» یا درست تر «اله لو شوان» سروده یک کشاورز است، چرا که در این آواز دهقان خواننده از رفتن سالار و ارباب و ماندن خودش در شب سرد زمستانی بر سرزمین سخن می گوید و اینکه باید در این شب یخبندان، آب به زمین برسد، بند شکسته شده، آب لای شده، و او باید با پای برهنه به سرعت این آسیب را ترمیم کند، و چون نزدیک ترین کس به او، چوپانان صحراگرد بوده اند، حال روز خود و چوپانان را به شعر درآورده و در قالب آوازی کهن که صرفا برای ایجاد هیجان و فراموشی سختی کار خوانده می شده آنرا اجرا کرده، و سینه به سینه تا زمان حاضر منتقل شده است.
آسیب وارده بر این اثر چنین بود که روانشاد بانو شیروانی که در زمان جوانی این آوازها را شنیده بود، متن آن را به قالب لالایی ها (لورک) برد و بدین ترتیب اشتباه او مدام تاکنون ادامه یافته است
برگرفته از متن کتاب
موسیقی خراسان شمالی
پژوهنده ونویسنده: هوشنگ جاوید
ناشر: سوره مهر
……………………………………………………………………….
فولکلور صدای گذشتگان است ولی همزمان صدای امروزیان نیز می باشد. اگر ما فولکلور را تنها مربوط به گذشته بدانیم و به نقش آن در زندگی امروزی بیتوجه باشیم خطا کرده ایم.
هدف اصلی از گردآوری عناصر فولکلور شناخت اندیشه ها، تفکرات، کردار پیشینیان و حفظ دانشی است که برای به دست آوردن آن دلها خون شده و هدف دیگر از بیان فولکلور تاثیر گرفتن از اصالت های انسانی و اصلاح فرهنگی است.
گردآوری فولکلور کاری است هنرمندانه و مداوم که به مرور زمان حاصل می شود. هرچند که مردم کُرد در زمینه منابع فولکلوریک نسبت به بسیاری از اقوام دیگر غنی تر و کامل تر می باشند اما در اثر فقر و گرسنگی کوچ دادن و تخته قاپو کردن ایلات و عشایر،
جابه جایی و حمل و نقل، تبعید و مهاجرتهای اجباری بسیاری از آداب و رسوم خود را فراموش کردهاند و اگر امروز نسبت به جمع آوری آنها اقدامی نشود دیری نمی پاید که بسیاری از این گنجینه ها را از دست خواهیم داد. بنابراین وظیفه ما این است که فولکلور خود را شناسایی، گردآوری و تدوین و تفسیر نمایم و از این میان، آنچه را که مثبت و سازنده است در جامعه ترویج دهیم تا از فراموش شدن آنها جلوگیری به عمل آید…
پژوهش های فولکلوریک بر غنای ادبیات مکتوب یک جامعه می افزاید تا آنجا که می گویند: ادبیات تاریخ ادبیات بدون تدوین و تنظیم ادبیات عامه بیمعناست. بر این اساس روشنفکران و اهل قلم مسئولیت سنگینی در معرفی و شناساندن ادبیات قومی خود دارند و لازم است با یک برنامه مداوم و منظم این نوع از ادبیات شفاهی را به مردم بشناسانند زیرا در هر گوشه ناپیدای این گنجینه غنی حقیقتی تاریخی و اجتماعی نهفته است
به نقل از عبدالکریم سروش( آریاس).
فولکلور کردیِ کرمانجی( ادبیات شفاهی)
نویسنده: عبدالکریم سروش( آریاس)
ناشر: دیروک
قیمت: ۵۰ تومان
…………………………………………………………………………………..
«تالک» بەرهەمەک ژ هەلبەستێن شیرکووھ پەهلەوانییه و خەلاتەک ژ هەلبەستێن ئیرۆیین ئێن خۆراسانێ.
خوینەر دکارە ل ڤێ پرتووکێ کو ژ سەد هەلبەستێن جوور ب جوور پێک هاتییە، ژ “قولمکان” (کورتەهەلبەستان) دەست پێ بکە و ژ هەلبەستێن “ئازاد” و “کلاسیکێن قول” دەرباس ببە تا بگهێژە “غەزەلێ”.
هەروسا دکارە تالتیا ژناڤچوونا زمێن و تونەبوونا پرتووکان تام بکە تا بگهێژە شیرینیا ئشقێ.
«تالک» به معنی تلخ مجموعهای از شعرهای شیرکوه پهلوانی و هدیهای از شعر امروز خراسان است.
آغازگر این مجموعه که از صد شعر متفاوت تشکیل شده شعرهای کوتاه میباشند، اواسط آن شعرهای آزاد و کلاسیک کوتاه و غزل پایان بخش این مجموعه است.
خواننده در این اثر تلخی از دست دادن زبان مادری و نیاز فراوان به کتاب را عمیقا لمس خواهد کرد
.
هەلبەستەک ژ ڤێ پرتووکێ:
.
ھەژمار!
دبێژن ل وەلاتێ من، خۆراسانێ
سێ میلیۆن کورد ھەنە
تو کەسی ئەو نەھێژمرتنە
لێ دبێژن!
من جارەکێ ھەژمارت!
ھەژمارا مە
ب قاسی پرتووکێن مە بوو…
.
تعداد!
میگویند در سرزمین من، خراسان
سه میلیون کرد وجود دارد
هیچکس نشمرده
ولی میگویند
من یکبار شمردم!
تعداد ما
بهاندازه کتابهایمان بود…
.
تالک
شاعر: شیرکوه پهلوانی
ناشر: بیژن یورد
قیمت: ۱۵ تومان
……………………………………………………………………….
رندان خراسان، کتاب تازه منتشر شده از غزلهای علیرضا سپاهی لایین است که «نشر مادیار» آن را بهتازگی همراه یک مجموعه غزل و دو مجموعهی دیگر (مجموعا 4 کتاب) از شعرهای پارسی این شاعر کُرد خراسانی چاپ و تقدیم علاقمندان شعر و ادب کرده است.
علیرضاسپاهی لایین به گواهی آثارش، از اوایل دههی هفتاد خورشیدی یکی از پایهگذاران غزل نیوکلاسیک پارسی بودهاست؛ پرهیز از زبان متکلف غزلسرایان سنتی، اجتناب از ضعف تالیف و بیان، توجه به مسایل اجتماع با زبانی شاعرانه و صمیمی، از ویژگیهای این نوع غزل و زبان شعر سپاهی لایین می باشند.
بهروزرسانی مضمونی غزل، نقد ناراستیهای زورمندان، عاشقانگی بر محور روابط انسانی و مثل همیشه، بازگویی مصائب و امید کُردهای ایران و جهان، هدف اصلی شاعر در سرایش این مجموعهی حدودا 200 صفحهای است.
نشر مادیار، پیش از این چهار کتاب از اشعار فارسی ابتدای سال 99 نیز، شعرهای کُردی کوتاه سپاهی لایین را در سه مجموعه منتشر و تقدیم دوستداران زبان کُردی کرده است.
رندان خراسان
موضوع: غزل امروز پارسی
شاعر: علیرضاسپاهی لایین
ناشر: مادیار
قیمت: ۴۵ تومان
…………………………………………………………………………..
تا قبل از تلاش دکتر علی رحمتی و معرفی ابن غریب توسط استاد کلیم الله توحدی در کتاب هزارو یک شب کرمانج و اکنون با چاپ شوق نامه ابن غریب جرمغانی که یکی از شاعران گمنام کُرد در شمال خراسان است هیچکدام از مورخان، تذکره نویسان و فهرست نویسان به معرفی او و احوال و آثارش نپرداخته بودند.
ابن غریب جرمغانی از سرایندگان قرن ۱۲ هجری قمری می باشد که احتمالا ساکن حصار گرمخان بجنورد بوده و اکنون نسخه کامل اشعارش پس از گذشت نزدیک به دو و نیم قرن شناسایی و با مقدمه و تعلیقات لازم منتشر گردیده است.
او حکومت سه سلسله صفویه، افشاریه و زندیه را درک کرده، یعنی او قبل از جعفرقلی زنگلی شاعر پرآوازه کُردزبان خراسان می زیسته است و عملا با یافتن نسخههای خطی ابن غریب پیشینه ادبیات مکتوب کُردی در شمال خراسان به یک قرن دیگر عقب تر رفت و این نشان از غنای ادبیات کُردی کرمانجی در شمال خراسان می باشد
ابن غریب علاوه بر زبان مادری اش کُردی به دو زبان فارسی و ترکی هم شعر سروده است که این اشعار در قالب های غزل، مثنوی، رباعی، ترکیب بند، ترجیع بند، مخمس، مستزاد بوده اند
لازم به ذکر است که نام واقعی او همچون بسیاری از شاعران گمنام مشخص نیست و ابن غریب تخلص شعری او می باشد
به نقل از دکتر هادی بیدکی
شوق نامه کرمانجی ابن غریب
موضوع: شعر کُردی
(کلیات اشعار ابن غریب جرمغانی)
تصحیح، تحقیق و ترجمه: دکتر هادی بیدکی
ناشر:بیژن یورد
قیمت ۴۰ تومان
Reviews
There are no reviews yet.