و اما منظومه شعر ( چیکسای ) حسن روشان

توضیحات

** چیکسای حسن روشان **

در گوشه و کنار شنیده بودم که همزبان کرمانج و عزیزمان ” استاد حسن روشان ” منظومه ای کرمانجی بنام “چیکسا ” سروده که آوازه زیبایی و شیوایی شعرش همه را به اذعان واداشته است اما وقتی “چیکسا ” را از روی گوشی موبایلم شنیدم بی اختیار اشک از چشمانم جاری شد و خاطرات ریز و درشت دوران کودکی در سیاه تاریکی های ذهنم جان تازه گرفت و انگار سال های گذشته دوباره برایم تکرار شدند .بارها و بارها چیکسا را گوش دادم و لذت بردم . این سروده آنقدر زیبا و دلنشین بود که حیفم آمد جهت مطالعه دوستان در وبلاگم نگذارم لذا بلافاصله اقدام نمودم و با عنایت به اینکه جناب آقای روشان مدتهاست که با وبلاگشان قهر نموده و علت اینکه چرا تاکنون دوستان کرمانجمان را از لذت نوشتاری این اشعار زیبا محروم نموده اند برایم باعث تعجب بوده و در نظرم روشن نیست به هرحال بنده برخلاف عرف و بدون کسب اجازه از ایشان و بدون ترجمه . اصل اثر را صرفا به دلیل اینکه همه عزیزان کرمانج بایستی کامشان از شهد این اثر آهنگین و شیوا شیرین شود آن را به صورت مکتوب در این پست ارائه خواهم داد انشاالله ” آقای روشان ” به بزرگی خودشان اینجانب را خواهند بخشید و در صورتیکه ایشان رضایت نداشته و اگر کتابت سروده به اصل اثر لطمه ای وارد میکند به محض اعلام در اولین فرصت حذف خواهم نمود .

به هر حال پیشاپیش چند اشکال را به دوستان کرمانج زبان که این منظومه را مطالعه خواهند فرمود و مطمئنا لذت خواهند برد متذکر میشوم :

۱- با توجه به اینکه نوشتن کرمانجی به رسم الخط فارسی تا حد زیادی مشکل است ممکن است دوستان عزیزم در خواندن اشعار دچار زحمت شوند اما از آنجایی که بسته صوتی آن نیز موجود میباشد انشاالله مشکلات به سرعت و با همت دوستان مرتفع خواهد شد.

۲- از آنجایی که ابیات شعر از روی گوشی موبایل برگردان شده است در بعضی از ابیات به دلیل استفاده از کلمات بسیار قدیمی کرمانجی برخی مصراع ها و کلمات برای اینجانب قابل فهم نبود که ممکن است اشتباه قید و یا جای خالی درج شده باشد که دوستان عزیز با ارائه نظر در جهت اصلاح آن مرا یاری خواهند نمود.

۳- به دلیل طولانی بودن منظومه بخش پایانی  آن متعاقبا در اختیار دوستان قرار خواهد گرفت .

۴- در صورتیکه جناب ” آقای روشان ” مصلحت بدانند و شخصا مکتوب اثر خود را در اختیار اهالی کرمانج زبان قرار دهند قطعا بدون اشکال و بسیار دلپذیرتر خواهد بود.

… و اما “چیکسا “

 

 

 

 گوداگئرئنئ ئازیز سه لام

 

 ایشه و ده خازئم سا وه را کولامه ک بئلئند و دئریژ بئخینئم

ناوئ وی کولاما یا وه قولئ فارسان وی مه نزووما ” چیکسایه “

چیکسا حه کایه تئ وه لاتانه هوو چی یانه 

حه کایه تئ به ررووژانه هوو زئمانگانه

چیکسا ژانئ دئلئ شئوانئ که رئ بایدایه

ده ردئ دئلئ زاوئنه وه دوومانه

حه کایه تئ وه لاتئ ژه بیر بوی و مالئنه خه راو بوویه

حه کایه تئ اوو وئنه بئ ره نگ و بینه

وه حه کایه تئ روسومات و ره فشئنه ژه بیر بوو یوو وه ندابوویه

چیکسا ده ردئ دئلئ شئوینه و به خشیانه وه خا را ، وه چی یه را وه گولئ قاقه را

چیکسا حه کایه تئ هئلکئشیان و داکئشیانئ کورمئنجه ژه که مه ران و بئرران ، ژه ده وران و زاوان

چیکسا حه کایه تئ چاوئنه وه هئستئره وه دئلئنه وه کونیر

چیکسا حه کایه تئ هه وشئنه له هه وشیانه  

حه کایه تئ کولینجئ که ته ناو طیر

حه کایه تئ به رخئنه بئ دئ وه بئلیرئ بئ شئوان و شئوانئ بئ بئلیر

چیکسا حه کایه تئ دئلانه

چیکسا بانگه ک بئ خئجاوه ،   چیکسا   چیکسا…

1- ئیشه و دئسا ده خازئم سه ر حئلینئم                          حوورئک حوورئک حئستئران بئرره شینئم

2- ئیشه و دئسا دئسانئ دئل بئرینئم                              حوورئک حوورئک ده گیریم و ده خوینئم

3- سه رئ خا ده دئمه سه ر پیلئ دو تارئ                       ده قوررئژئم ژه ده ردئ رووزئگارئ

4- دئلا مئن وا دوتارئ په رده په رده                                 گووله خوینه الئ لو  تئژئ ده رده

5- گووله خوینه الئ لو بئ قه رارئم                                 گووله خوینئه الئ لو دئل وه دارئم

6- دئل وه دارئم الئ لو دئل وه دارئم                               چیکه ک آرئم الئ لو چیکه ک آرئم

7- بئ حه لوورئم الئ لو بئ حه لوورئم                           ژه طه دوورئم الئ لو ژه طه دوورئم

8- مئس پئ خا دامه وه ر داوئ دوتارئ                            لئ یارئ لو لئ یارئ لو لئ یارئ

9- دئلا به خشی دئسا داده دوتارئ                                دئسا لئخئن حه نگئ الله مه زارئ

10- دوتارئ خه لئ لو حئلین بئلوورین                             حه نگئ قه ریویئ بئخین بئلوورین

11- که زه وئ مئن حه والا تئژئ ده رده                           داغه ک ته زه طو ژئ دئسا وه سه رده

12- وا سئنگا تئژئ داغه تئژئ ئاره                                  قه ریوه سه ر گئزدانه بئ قه راره

13- حه راویئ وه ریخئ که طو جارئ                              تئژئ خوین که دئسا دئلئ دوتارئ

14- گه ره چارئخ پئتاوئ خا حئلینئم                               گه ره حه نگئ قه ریویئ بئخینئم

15- مالان بار کئر سه ره ک کا از حئلینئم                        دئل ای دئل ای دئل ای دئل ای بئخینئم

16- ژه حه ندو حوون چاوئنه مئن ده شه وته                    نئده گووطئن زئمانئ مئن ده شه و ته

17- ئار ده حه ررئکه ژه ناو خئجاوئ مئن                          ئه لاوئ سئنگئ مئن داده داوئ مئن

18- ئار گئرطییه حه ست و حوورئ دوتارئ                        ئه و ده ناله از ده خوینئم لئ یارئ

19- قامیشه کئ زئراوئ دئل وه طالئم                            ناتئ به رخئ ژه دئ گئرطئ ده کالئم

20- ده قوررئژئم له حه ر چوول و په سارئ                       مینا ئه ور ئاویئ سه رئ به هارئ

21- ده گورمئژئم چاوئ خا ده رره شینئم                         ده گیریم و ده نالئم و ده خوینئم

22- ناتئ توومه ک مه ره له فه کئ ئیرئم                        بئژئره کئ سه رئ سئلئ مه حئسیرئم

23- ده ردئ قه ریویئ ده رده ک گئرانه                            قه ریو له حه ر ده رئوئ بئ نیشانه

24-  ………………………………………                          چئ بوو کئ طه مالئک له سه ر خه دانی

25- چئ بوو کئ طه رئ نه وئر سه ر بینا خا                  کی طو حه وایی کئر ژه حئلینا خا

26- چئ حوو کئ طه سئ پیئ خا حئلانی                    چئ بوو کئ طه مالئک له سه ر خه دانی

27- خئلئکئ باوئ طه کودا ره واندئن                              باسک و پیلئ طه له کو ئشکئناندئن

28- له فه کئ کی زاوئ خه رره طه دانی                        بئ قئیرئ جانئ خا طه چئ حئلانی

29- مینا که وئ  کئ که تی یه مئس لاچینئ                  حه وایی بوو له چوول و سه ر زه مینئ

30- یاراتوو وئ وی چوولئ بئ دئ باوی                          سه رگئزدانی گه دایئ چئلکه ک ئاوی

31- طو حاطیو ئووجاغئ بئ توتوون ما                           بورووش له سه ر ئووجاغئ به رنه خوون ما

32- طو حاطیو سئفئ له دوو طه شه و تین                     شئممه له گانئنه میاندا بوو خوین

33- قارره قارئ به رخان چیا حئلانین                              ماران له کوطی یاندا جئله دانین

34- سامال خانه بوو شورئ شه وه روودان                      که لپاسه کئشیانه کولوه کولوودان

35- رئجئ دیفالان تئژئ کوونه مئشکوون                        له دوو طه را قورنئ دیوطالان حئشکوون

36- ماینئ حه فسار بئزداند دایه فه کئ زیو                    حئل په ررئکی ژونئ فئری ژه وه ر چیو

37- قانجئغ باغی ماحوو دووغ حه فسار و زین                  قاشیه و زه نبیله کئ تئژئ خین

38- مانگه ژه بئرئ که ت گوولئک ژه وه ر چوو                   دانده له وه ر مئژ و دوومانئ یووخوو

39- طه ندوور له ناو حه ودا په رچوفت خه راو بوو               کولوه رئژیا له بئن لئنگان به لاو بوو

40- دووله پیچان له گوولئکان هئلانی                             کوته ک شئمئتی سه ر له حه ردئ دانی

41- حه وئر طئرش له ناو سئفرئ تئرش و طالوو               توور وه ژه نانئ په نجه کئش وه طالوو

42- کووماجان له سه ر سئلئ کوفئک ئاوئط                    حه وئر خوینئ له دوو طه را حئستئر ریط

43- خئلئک له دوو طه را بوویه قه رانتوو                         دووله پئشئک بئلئ نئنه کوداچوو

44- ته وئن له حه ردئ مان پوزگور ژه کارمان                  کئرکی ئشکه ست وه سئنگه ک تئژئ ئه رمان

45- چه ری که ته ناو طیر دارپئشت وه ندابوو                 سئنگ و چووکئل شه وتین له وی به لابوو

46- گئلزئک له کونداوئدا ژه نگار ئاوئط                           دیوه گ له ناو حه و پئشئری حئستئر ریط

47- مه شکئ ئاوئ کون کونیشکوو وه طالوو                  کانی تئژئ گوو به ق و پئرچ و پالوو

48- ماکه رچینان کانی وه خه م مئراندئن                       حئکئ که وان وه پئقان په لوه شئقاندئن

49- دو قاچین زئمانگئ بئ خایی مانه                          ده لا حئشکوو له حردئ تا چی یانه

50- به رفه ندیلئ له جئطه را ده گیری                          تیکان ده وه سه وزوو له اووتئ بیری

51- دانگئ له ئه رمانئ حه بوریانه                               له ئه رمانئ گیسکان و بیریانه

52- حه واخ حه لا له دوو طه چاو له رئنه                        ژه حه لئزان حه لا بینئ طه طئ ده ر

53- ژه سووسئک و ژه حه لئز و قیاغان                          ژه که له مان بئگئر تا کووچه باغان

54- کوللئ حه لا له دوو طه را ده گیرین                         پئچئ پئچئ ژه ده ردا طه ده شه وتئن

55- ژه دوو طه را کاکئر کاکئرئ که وانه                           ژه دوو طه را چی یا تئژئ دوومانه

56- ژه دوو طه را سئنگئ که مه ر خه لاز کئر                  کئرکاوئ خا ژه بئرئ ده له نگاز کئر

57- وه لات ماحوو که لپاسه و کونه مئشک                    باغئنه قئرژئلی و قه ر قووط و هئشک

58- وه لات ما حئلیه ک ژه نگار ئاوئطئ                          بوو مووریه ک بئزدیا ده نه ریطئ

59- وه لات ناتئ سه ر چئنگئ بئ قانات ما                  وه لات ماحوو مه لات ماحوو وه لات ما

60- وه لاتئ مئن وه لاتئ دئل وه ئه رمان                      وه لاتئ مئن وه لاتئ سه ر وه دوومان

61- وه لاتئ مئن وه لاتئ که تیه ناو ئیر                         وه لاتئ مئن وه لاتئ کان یئنه کویر

62- وه لاتئ مئن وه لاتئ به رخئ بئ دئ                     وه لاتئ مئن ناتئ حیوئ سه رئ مئ

63- زئراوی شه نگئژی و دئل وه داری                            وه لاتئ مئن نه وینئم اوسطئ خاری

64- لئ لو لئ لو لئ لو به رخئ یاراتوو                         وه لاتئ تئژی بینئ کئز و بیسوو

65- حه بوراوئ خئلمه خار و دئدان ریطئ                      ده سمالئ قه فچئرکئ و کوفئک ئاوئطئ

66- سئلووکان کانیئ طه مئچئقاندئن                          خه رمانئ طه روو له ئیر پئژئقاندئن

67- با بئروسکئ باغئ طه داوه شاندئن                       روو له چه په شه مالئ راوه شاندئن 

68- په شاو کئرئن روو له چه په شه مالئ                    حه سطئ حوورئ طه چاو ره شئ ده لالئ

69- حه سطیئ طه له بئن که وران حئراندئن                 شه وئ قه فسئ جایلئ طه حئرئژاندئن

70- له بئن حه زازئ پئشطا طه فئراندئن                       قارغئ طه پئشئراندئن ئشکئناندئن

71- وه لات کانئ ده لالئنه اووله نگان                            وه لات کانئ بئناوئنه ئووله نگان

 72- وه لات کانئ تیکانئ تئژی حئلین                           سه ر شه تورئ طه سه ر کودا حئلانین

73- قه ره قووشئنه وی چی یا کودا چوون                       پئلئنگئ وی زاوا کودا به لاو بوون

74- کیویئ وی چوولا کودا هوای بوون                            وا مه رخانا وه ده س کی که له پا بوون

75- تورقئنه وی نالا چئما ناخوینئن                               بوغزئ گه وریئ خا داناوه شینئن

76- نیشانه ک ژه چووکان قئژئلان ناوینئم                      به خشی لئخئن دئلئ خه حئل وه شینئم

77- باسک و پیلئ دوولانه کان بئررینه                          که وئر ژئ له وی حالا ده گیرینه

78- به ررووژو مه رخان وه طاله خادئ یا                        وه مئرا بئ وا چئ حاله خادئ یا

79- مه گه ر تئرمئن له سه ر مالا مه را گئرط                  وا چئ حاله وا چئ ساله خادئ یا

80- وه لاتئ مئن قه ریوی دئل بئرینی  چاو وه خوینی      که وئرئ گئر ژئ وی ده ردئ طه  ناکئشینئن

81- چی یا ژئ ده ردئ طه نا هه مئلینئن                      وه لات سه وا کئ دئل وه خینئن

82- ده گیریم و چاوئ خا ده ره شینئم                          دوو پئسقئ …………………………

83- بئ حه نگئز و هه وشان و دئل وه داغی                   ………………………………………..        

84- ژه چاو که تی و  تئژئ قئرش و تووزی                       وه لاتئ مئن به حاره طو ته مووزی

85- دئل ئشکه سطئ ای تئژئ قئرش و قالی                 تئژئ کونیری ، ساری، طئرش و طالی

86- وه لات که چئکئ طه یئ ئه سمه ر کوداچوون          وه لات جایلئ وه شور و شه ر کوداچوون

87- کانئ که چئکئ کووزئ ئاو له پیلان                          کووچه باغئ تئژئ دورری و شیلان

88- وه لات کانئ ئووله نگئ که سک و حئشئن               کانئ به رخئ شیر مه ست و که ریئ مئشئن

89- کانئ چارئخ پئتاوئ باپیرا مه                                  کودا بئرئن ته شیا دا پیرا مه

90- ته شی کانئ گوریفئ ریس کودا چوو                      به روونه حوو گولچینئ سیس کودا چوو

91- نالجئغ شه وتین دارچوغ بوونه قه رانتوو                    چوو واروجوغ له ناو سالن وه ندابوو

92- کوررئکئ دوولخانی کانئ نئزانئم                             چارئخئ قووچانئ کانئ نئزانئم

93- باغ له به ندو گال و ته خطه کوداچوو                         شئفطه کانئ کومئ تئفطی کوداچوو

94- کووچئ تئژئ قه ران کانین الئ لو                           قه جه ری و قه یتان کانین الئ لو

95- ئلجئغ و ئه ره قچین کانین وه ندابوون                      له پئکئنه وه چین کانین وه ندابوون            

96- قاو لئغ و قونتووز و حه وان وه ندابوون                      پوستین و پوست ته خطئ میان وه ندابوون

97- به ریئ بووکان کئم کئم بوونه تووتیا                        ره شکئ پئشطئ زاوان یووخون حه یفویا

98- وه لات کانئ اوجاغئ باپیرا مه                               گوندوور و دیوه گئنه داپیرا مه

99- وه چاوئ تئژئ خین بئخین حه والا                          لو لو به خشی ژه ده س وی رووزئگارا

100- دائیکئ مئن اوورزه لئکئ توتوون که                      حئلانه کئ ئه رمانان به رنه خوون که

101- ته ونئ ئه رمانان وه ره شین دائیک جان               وا ئه رماناندا داوه شین دائیک جان

102- شه وه ک دئریژه ته ونئ ره ش وه دار خئن             گولیئ خا وه وی توورا وه کار خئن

103- تا گولیئ طه گه ور نه حوون سو وه نئ                  تا چاوئنه طه طه ر نه حوون سو وه نئ

104- دائیکا مئن ئه زیزا مئن گئرا مئن                           بئگئر وه حووچئکا خا حئستئرا مئن

105- وا شه وه کئ ره شئ یامانه دائیک                       یووخو بئ ره دو بئ نیشانه دائیک

106- شه وه ک یامانه چاو چاوان ناوینئ                        یک بئوئ وی شه وئ ره ش داوه شینئ

107- شه وه ک دئریژه ، ره شه، ئووته مانه                    شه وه ک ساره تئژئ چیزه دوومانه

108- کونجه ک چیکسا و حیوه روینه نئه دین                  چیکه ک ئیشئق له ئاسمئن نئه دین

109- ئه گر ته مامئ ئاسمئن حئل وه شینئم                 چیکه ک ئیشئق له وی شه وا ناوینئم

110- یانه حوژه حیوه روینه هه زار توو وه                        دئله ک خاش و بئ بئرین حه زار توو وه

111- پووسته ک کولاو ژه کونجه کئ بئکشینئن              وه رئن داغئ دئلئ مئدئن بئکه وینئن

112- له ناو ئیر ئستئراندئنه جانا مه                              خئ ره شاندئنه له سه ر بئرینامه

113- له وا شه وئنه طه نگ و طوول و طاری                    مانی، جئلکه ک روو له سه ر مه نه باری

114- مانی طوولی داگه ریا سه ر سه را مه                   وا چئ به لا بوو کئ حاطه سه را مه

115- له بئن به رفئ سیفئلدار ئوسطئ خارئن               حه ف ئاسمان له سه ر مه خوین ده بارئن

116- ناتا حیتیم له ده سطئ داماریان                            ئومره که ده وینئنی رو ساریان

117- باماریان داقولطاندئن مالا مه                                قانات کئرئن شا په رو شابالا مه

118- مه حه ر که دی دئل کول و دئل کونیروو                   سه ر گئزدان و دئل وه دار و حیسیروو

119- مه حه ر که دی تورقئنه بئ قاناتوو                        داغا دئلا مه کوونه بوون به یاتوون

120- بارا قوسان دا که تیه له ده رامه                            که س نئزانه چئ حاتیه سه را مه

121- له سه ر تئرافئ پاتئنه جانا مه                              ئاربئرووسکئ پیچیایه له خه رمانا مه

122- ئه گر ئارئ دئلئ مئن سه ر حئلینئن                      به رفئ سه رئ چی یان ده شه وئتینئن

123- ئه گر کونیرئ دئلئ مئن سه ر وه که                     چاوینه خادئ تئژئ حئستئر ده که

124- گولئ قاقه ژه حه ردئ سه ر حئلینئن                    وه فه کئ تئژئ خوین سا مه بئخینئن

125- وه مئنرا بئن کئ ئه و که وئ یاراتوو                        وه وان قاناتئ ئشکه ستئ کودا چوو

126- له بئن چی یان چه ره سه را خا دانی                   ژه مئس کی نامه ردئ بئرین حئلانی

127- لئ لو که وئنه یاراتوو بئوینئن                               چاوئنه مئن سه وا وه تئژئ خوینئن

128- دئلا مئنی سه وا وه را بئرینئن                             دئلا مئنی سه وا وه تئژئ خوینئن

129- گولئ قاقه مئن لئنگئ خا حئلانی                        طه لئنگئ خا له سه ر دئلا مئ دانی

130- گولئ قاقه مینا مئن بئ ده ماغی                         قه ریوی دئل بئرینی دئل وه داغی

131- گولئ قاقه لاچین مئرئن کیوی ژئ                         شه وه رووط و قه رتال مانه ریوی ژئ 

132- گولئ قاقه وا چوولا بئ بئناوه                               چووله ک ساره چووله کئ بئ دئ باوه

133- طئر و سووسئک ژه سه ر چی یان راناوئن             زئممه لوولئک ژه ته رناوان وه ناوئن

134- ته ونئ ره شئ زئوئستانئ له داره                       گولئ قاقه وا سالا بئ به حاره

135- شئوانا لو شئوانا لو شئوانا                                  لئ لو قه ره قووشئ سه رئ چی یانا

136- شئوانا لو شئوانا لو شئوانا                                 لئ لو لاچینا سه ر چئنگئ چی یانا

137- له گوحه ران گوره به ش به رره خینه                     له ناو حه وشئ دئله گور طه لئقینه

138- هحه وشه له حه و شئریایه تئژئ خوینه                 گوداگئرئن قاره قارئ شئوینه

139- بایناغا ئای بایناغا ئای بایناغا                              یئکه قاوان دا که ته وی یاتاغا

140- بایناغا ئای بایناغا ئای بایناغا                              …………………………………..

141- ده نگئ شئوئن له ناو شه مالئ یووخوو                له ناو دوولاخ و قئرش و قالئ یووخوو

142- له ناو حوو وه حوو وئ شه مالئنه چی                   شئوان وه ده نگئ که تئ زئکئ بئرچی

143- شئو کوطایه وه ر قارقئ خا ده ناله                       وه گه وریه ک تئژئ بئرین ده کاله

144- وه حئلیئ بئرین و تئژئ تیکان                             وه چاوینه وه حئستئر و وه ئه رمان

145- حئل کئشیا سه ر دئر بانه تولان کئر                     شو و راکئشاند را بوو را پئ گوران کئر

146- گور له وی وه گه ریا شئوان طه ره پاشوو               شئوانئ حه ر رویه نه بوو نه خاشوو

147- شئوان وه مئس خا را ما وا چئ کاره                    گور له مئ وه گه ره چئ رووزئگاره

برچسب ها

نظرات

دیدگاهتان را بنویسید!

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *